နယ္လွည့္ေက်ာပိုးအိတ္ က်န္းမာေရးလုပ္သားမ်ားအဖြဲ႔ တာ၀န္ခံ ဆရာမန္းမန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း

ubmitted by Karen Information Center on October 20, 2009 – 6:50 am

- ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလကစၿပီး ဖာပြန္ခရိုင္မွာ ရာသီအလိုက္ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ၾကားခဲ့ရတယ္။ အဲဒါ ဘယ္ေဒသေတြမွာပါလဲ။

ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါ စျဖစ္တာကေတာ့ ဖာပြန္ခရိုင္၊ လူေသာၿမိဳ႕နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ရြာကေနေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာ တရြာ၊ ႏွစ္ရြာ စျဖစ္တယ္။ အဲဒီကေနၿပီး ေလး ငါး ေျခာက္ရြာေလာက္ ထပ္မံ ကူးစက္ျပန္တယ္။ တပတ္အတြင္းမွာ လူ ၃၀၀ေက်ာ္ ကူး စက္သြားတယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့မွ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ က်န္းမာေရးပညာေပး လုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ ႏွစ္ပတ္၊ သံုးပတ္မွာေတာ့ ေပ်ာက္ကင္းသြားတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ႀကီးႀကီးမားမား ထပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး ဆိုေပမဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈကိုေတာ့ အခုထိ ဆက္လုပ္ေနတုန္းပဲ။ ျဖစ္သြားတာကေတာ့ ရြာေပါင္း ၂၀ကေန ၃၀ ေလာက္အထိ ရွိတယ္။ အခုဆို ရြာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ေပ်ာက္ကင္းသြားၿပီး ၇ရြာ၊ ၈ရြာေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္။

- ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ဘယ္လိုေၾကာင့္ အလ်င္အျမန္ ကူးစက္သြားရတာလဲ။ လက္ရွိမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ စိုးရိမ္ရတဲ့ အ ေနအထား ျဖစ္ေနပါသလဲ။
ေရာဂါကူးစက္မႈ တအားမ်ားတယ္ဆိုတာကလည္း အရင္ ပံုမွန္ရြာ အေနအထားမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စုေပါင္းေနထိုင္ၾက ေတာ့ ကူးစက္ျမန္တာလည္း ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္က အဲဒီဂြင္က ေတာင္ယာ (၄)ခင္းကိုလည္း နအဖ စစ္တပ္က မီးရႈိ႕ဖ်က္ ဆီးသြားတာ ရွိတယ္။ လူေတြက ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔မႈေတြနဲ႔အတူ ထြက္ေျပးေနၾကေတာ့ စိစစ္မယ္ဆိုရင္ ေရာဂါကူးစက္ႏႈန္း က ပိုမ်ားလာတာေပါ့။
လကၡဏာအရ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဓိက ကေတာ့ တုပ္ေကြးေပါ့ေနာ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တခုစုိးရိမ္စရာက အခုေပၚ ေနတဲ့ ၀က္တုပ္ေကြးလား ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ သလိပ္ေတြကိုယူၿပီး မဲေဆာက္ေဆးရံု ကို ပို႔ၿပီးေတာ့မွ စစ္ေဆးတာေပါ့ေနာ္။ ဒီတံေထြးသလိပ္ေတြကို ႏွစ္ပတ္၊ သံုးပတ္အတြင္းမွာ အေျဖျပန္ရတာကေတာ့ ရာသီအ လိုက္ျဖစ္တဲ့ လူကေန လူကို ကူးစက္တဲ့တုပ္ေကြးပဲ။ ၀က္တုပ္ေကြးဆိုတဲ့ တုပ္ေကြးအသစ္မ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါက အသစ္ျဖစ္ေစ၊ အေဟာင္းျဖစ္ေစ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ အေသအခ်ာ မေပးႏုိင္ရင္ေတာ့ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးက စုိးရိမ္စရာခ်ည္းပဲ။

- ေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ ေဒသေတြဟာ နအဖ စစ္အစိုးရရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရွိတဲ့ ေဒသေတြမ်ားလား။ ဒါဆို အစိုးရက်န္းမာ ေရးဌာနေတြကေရာ ဘယ္လိုကုသေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ဳိးေတြ ရွိပါသလဲ။
ေရာဂါျဖစ္တဲ့ ေဒသေတြကေတာ့ နအဖရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေဒသမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မဟုတ္တဲ့အျပင္ နအဖ စစ္အစိုးရကေန ႏွိမ္နင္းတဲ့ေဒသေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့လကပဲ နအဖ ထိုးစစ္ဆင္ဖို႔ သတင္းရေနတဲ့အခါ က်ေတာ့ အဲဒီ ေက်းရြာေတြက ရြာသားေတြကလည္း ရြာထဲမွာ မေနရဲေတာ့ဘဲနဲ႔ ေတာထဲမွာ စုပံုပုန္းေအာင္း လာၾကတာေပါ့။ မ်ားေသာအား ျဖင့္ ရြာပုန္းရြာေရွာင္ ရြာသားေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရရဲ႕ က်န္းမာေရးဌာန ေတြနဲ႔ အလွမ္းေ၀းေနတဲ့ ေဒသေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္တယ္။

- ေရာဂါခံစားေနရတဲ့ လူနာေတြကို ဘယ္က်န္းမာေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးေနပါသလဲ။
ဖာပြန္ခရိုင္အတြင္းက မိမိတို႔ နယ္ေျမေဒသမွာရွိထားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အေျခခံက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အဖြဲ႔ အစည္း ျဖစ္တဲ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရးဌာနက ေဆးမွဴးေတြရယ္၊ ေနာက္ နယ္လွည့္ေက်ာပိုးအိတ္ ဌာနက ေဆးလုပ္သားအဖြဲ႔ ေတြရယ္၊ ေနာက္ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္ကေန ပံ့ပိုးေပးထားတဲ့ ေဆးခန္းေတြရယ္ စုစုေပါင္း က်ေနာ္တို႔ က်န္းမာေရး၀န္ ထမ္း အေယာက္ ၂၀နီးပါးက သံုးေလးငါးဖြဲ႔ ခြဲၿပီးေတာ့မွ စုစည္းေဆာင္ ရြက္ေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ နယ္ဆင္း တယ္ဆိုတာထက္ နယ္ေျမအတြင္းမွာရွိတဲ့ ကိုယ့္ေဒသရဲ႕ ေက်းရြာေတြက က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြပဲ ျပဳစုကုသတာ ျဖစ္ တယ္။
ကေလးတေယာက္ ဆံုးသြားတာကေတာ့ အဓိက ေရာဂါေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တဲ့ အေအးမိ၊ အဆုပ္အေအးမိေရာဂါ ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လက္လွမ္းမမီဘဲ ေနာက္က်သြားတဲ့အတြက္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေနာက္ ကေလးက လည္း ငယ္ေန ေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ ခံႏုိင္ရည္မရွိတာလည္း ပါတာေပါ့။ တဖက္မွာလည္း ေျပးလႊားပုန္းေအာင္း ေဆာင္ရြက္ေနရတဲ့အေပၚမွာ လည္း ေသေသခ်ာခ်ာ မျပဳစု၊ မေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ခဲ့ဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာ ရြာပုန္းရြာ ေရွာင္ျဖစ္ေနေတာ့လည္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အခက္အခဲ အမ်ားႀကီး ရွိတာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ အတတ္ႏုိင္ဆံုး စုေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာက္ထပ္ ေသဆံုးမႈေတာ့ မရွိေတာ့ပါဘူး။

- အရင္ႏွစ္ေတြက အဲဒီေဒသမွာ ဒီလိုရာသီအလိုက္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ အေျခအေနေလးကို ျပန္ေျပာျပေပးပါလား။
ရာသီအလိုက္ တုပ္ေကြးကေတာ့ ႏွစ္တိုင္းလိုလို ျဖစ္တာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ သတိမထားတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ကလည္း စျဖစ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ သတိမထားမိဘူးဆိုတာက အခုလိုမ်ဳိး ဒီေလာက္ထိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ကူးစက္တာမ်ဳိး ေတာ့ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားနဲ႔ ပံုမွန္ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းနဲ႔ ကုသမႈလုပ္ငန္း အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းထားႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာ ကူးစက္မႈႏႈန္း တအား ျမန္ဆန္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ပိုမို ၿပီးေတာ့လည္း ဒီထက္ အင္အားထုတ္ၿပီးေတာ့မွ ေဆာင္ရြက္ရတာေပါ့။ အေျခအေနကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္မိေတာ့ လိုအပ္ တဲ့ ေရာဂါရွာေဖြေဖာ္ထုတ္တဲ့ နည္းစနစ္ကအစ ေဆာင္ရြက္ေပးရတယ္။ အမွန္အားျဖင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာလည္း ဒီေရာဂါဟာ ပံုမွန္ျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။

- အဲဒီေဒသေတြမွာ က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းေတြ ထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြရွိၿပီး လတ္တေလာ အေနအထားေလးနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ဆိုတာကို အနည္းငယ္ ေျပာျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။
က်ေနာ္တိုု႔ ကာကြယ္မႈလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ရတာေတာ့ ထိေရာက္မႈက အမ်ားႀကီး အကန္႔အသတ္ေတာ့ ရွိတာ ေပါ့။ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေတာေတာင္ထူထပ္တယ္။ ရြာသားေတြကလည္း ထြက္ေျပးပုန္းေအာင္းရတယ္။ မတည္ၿငိမ္တဲ့ေဒသ မွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးကအစ ပညာေပးမႈေတြ တကယ့္လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ္ျငားလည္းပဲ လိုအပ္တဲ့အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးသလို အဟန္႔အတား ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတာေပါ့ေနာ္။ လက္ရွိ ကုသမႈအ ပိုင္းမွာ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြအေနနဲ႔ အတတ္ႏုိင္ဆံုး စုေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အလွမ္းေ၀းလို႔ အေရာက္ေနာက္ က်ၿပီး ေသဆံုးသြားရတဲ့ ကေလးငယ္ တေယာက္ကလြဲရင္ က်န္တာေတြေတာ့ အေသအေပ်ာက္ မရွိဘူး။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆး၀ါးကုသမႈနဲ႔ က်န္းမာေရးပညာေပးမႈေတြ ပိုထိေရာက္ဖို႔က နယ္ေျမတည္ၿငိမ္မႈအေပၚမွာလည္း အမ်ားႀကီး မူတည္ပါတယ္။

ဒီတုပ္ေကြးေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရးကို ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ လိုတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တုပ္ေကြးေရာဂါအသစ္ျဖစ္တဲ့ ၀က္တုပ္ေကြးဆိုတဲ့ ကမၻာ့ လူ႔ တုပ္ေကြးအေပၚမွာလည္းပဲ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ က်ေနာ္တို႔ အၿမဲတမ္း အကဲခတ္ၿပီးေတာ့မွ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။